Vol 24 Nr 1 (2008): Kunst

Een thema als kunst en de stad leidt al snel tot een oneindig scala van associaties. Het meest voor de hand ligt het verschijnsel van beeldende kunst in de stedelijke openbare ruimte. Van controversiële kunstwerken in het publieke domein zijn legio voorbeelden. Denk bijvoorbeeld aan Kabouter Buttplug van 'shockartist' Paul McCarthy in Rotterdam - een bronzen Kerstman, zwaaiend met een reuzendildo - die voor grote maatschappelijke opwinding zorgde. Daarmee houdt de relatie tussen kunst en de stad echter niet op. We kunnen zowel denken aan kunst in de stad, zoals straattheater en graffiti, als aan kunst vóór de stad, als gemeenschapsbevorderend element in stedelijke vernieuwingsprojecten of als propagandamiddeL En wat te denken van de stad in de kunst? In films als 'Manhattan' (1979) van Woody Allen en dichter bij huis 1\msterdamned' (1988) van Dick Maas zijn respectievelijk New York en Amsterdam veel meer dan een toevallig decor: ze spelen de hoofdrol. In deze kunstdiscipline wordt het imago en de rol van de grote stad in het collectieve bewustzijn vormgegeven. Tot slot leidt deze associatieve gedachtegang tot de stad áls kunst. In Azië en Zuid-Amerika worden regelmatig volledige steden uit de grond gestampt, geheel ontsproten aan het brein van een en dezelfde stedenbouwkundige of architect, zoals Brasilia van Oscar Niemeyer. Ten tijde van het communisme was dit fenomeen ook Oost-Europa ook niet vreemd. De ambitie van AGORA's aanstaande themanummer is te tonen dat de relaties tussen kunst en stedelijkheid complexer en veelzijdiger zijn dan de populaire discussies over city marketing, de creatieve klasse en het broedplaatsenbeleid doen vermoeden.